Το 1990 ήμουν 17 ετών. Όπως λένε τα κλισέ "το αίμα έβραζε" και ήθελα εγώ και οι συνομίληκοί μου να αλλάξουμε τον κόσμο. Βλέπαμε παντού αδικίες, εκμετάλευση, καταπίεση και μιζέρια. Θέλαμε να φύγουμε από το μικρό τόπο που δεν χωρούσε την ενέργεια και το πάθος για ριζοσπαστισμό, για μόρφωση ,για νέες ιδέες.
30 χρόνια μετά όσοι μείναμε βλέπουμε ο ένας τον άλλο απογοητευμένοι. Σπουδάσαμε οι περισσότεροι, κάναμε οικογένειες, αλλά μέχρι εκεί. Ούτε καμμιά επανάσταση κάναμε, ούτε αφήσαμε κάποιο στίγμα αλλαγής.
Ευτυχώς τα πράγματα δεν είναι καθόλου έτσι.Στα 30 αυτά χρόνια άλλαξαν τόσα πολλά που ίσως δεν θα μπορούσε να φανταστεί ούτε στα καλύτερα όνειρά του ο 17ρης του 1990.Σε προσωπικό επίπεδο για αρχή: Φαντάζομαι τον πατέρα μου στην τωρινή μου ηλικία και τον συγκρίνω με μένα. Έκανε δυο δουλειές και δεν είχε παρά ελάχιστο χρόνο για τον εαυτό του ή για διασκέδαση. Η γενιά μου σε αντίστοιχη ηλικία έχει γυρίσει την Ευρώπη (τουλάχιστον) σε ταξίδια, έχει δύο αυτοκίνητα και ίσως και εξοχικό,για να μην μιλήσουμε για gadgets και τεχνολογία μέσα στο σπίτι που κάνουν τη ζωή απείρως ευκολότερη.
Η ατομική αυτή πρόοδος αποτυπώνεται -ευτυχώς- και στους παγκόσμιους δείκτες. Στον παγκόσμιο πληθυσμό σήμερα 600εκ άνθρωποι (δηλ. το 8%) ζουν κάτω από το όριο της ακραίας φτώχειας. Αν μας φαίνονται πολλοί (που είναι) καλό θα είναι να τους συγκρίνουμε με τα αντίστοιχα 2δις (25%) του 1990 για να καταλάβουμε τη διαφορά.
Αντίστοιχα ανέβηκε και ο μέσος όρος ζωής στον πλανήτη. Από τα στοιχεία που μπόρεσα να βρώ μέχρι το 2014 αυτός αυξήθηκε κατά 6,2 χρόνια παγκοσμίως- από 65,3 το 1990 στα 71,5 το 2013 (με αρκετά μεγάλες αποκλίσεις από χώρα σε χώρα βέβαια). Αυτό οφείλεται στους πολύ λιγότερους θανάτους από καρκίνο (ο οποίος στα εφηβικά μας μάτια ήταν ανίκητος...) και καρδιοαγγειακά προβλήματα στις πλούσιες χώρες και στην καταπολέμηση της διαρροιας,της ελονοσίας,της φυματίωσης και του HIV στις πιο φτωχές.Στον δείκτη αυτό σημαντικό ρόλο έπαιξε και η μείωση της παιδικής θνησιμότητας στην οποία συνέβαλλαν οι βελτιωμένες οικονομικές συνθήκες,η συμμετοχή στην εκπαίδευση και φυσικά τα προγράμματα καταπολέμησης της φτώχειας που συνέταξαν οι αναπτυγμένες χώρες. Καθοριστική παράμετρος η αύξηση του κατά κεφαλήν εισοδήματος ειδικά σε χώρες με μεγάλο πληθυσμό όπως η Κίνα και η Ινδία. (χαρακτηριστικά να αναφέρουμε πως το παγκόσμιο ΑΕΠ σχεδόν διπλασιάστηκε τα τελευταία 20 χρόνια).
Ακόμη και στην πρόκληση της κλιματικής αλλαγής φαίνεται πως τα πηγαίνουμε καλύτερα.Με άξονα την ΕΕ που έχει δεσμευτεί να μειώσει μέχρι το 2030 τις εκπομπές CO2 στην επικράτειά της κατά τουλάχιστον 40% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990, ο πλανήτης ενισχύει τη χρήση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, όπως η αιολική, η ηλιακή, η υδροηλεκτρική και η ενέργεια από βιομάζα, ενώ παράλληλα βελτιώνει την ενεργειακή αποτελεσματικότητα μιας σειράς εξοπλισμών και οικιακών συσκευών.
Φυσικά τεράστια πρόοδος έχει συντελεστεί και σε τομείς που δεν είναι άμεσα και ορατά τα αποτελέσματα στην καθημερινότητά μας.Το 2000 χιλιάδες επιστήμονες από έξι χώρες συνέταξαν τις δυνάμεις τους για να παρουσιάσουν για πρώτη φορά την ακολουθία του ανθρώπινου γονιδιώματος.Λίγα χρόνια πριν το 1996, είχε κλωνοποιηθεί η "Ντόλυ' από ένα μοναδικό κύτταρο παρμένο από το μαστό μιας εξάχρονης προβατίνας.Όσον αφορά την ανακάλυψη του σύμπαντος με την βοήθεια του Humble εδώ και 25 χρόνια αλλά και άλλων πιο σύγχρονων τηλεσκοπίων σε τροχιά, μπορούμε να δούμε εικόνες από γαλαξίες που βρίσκονται ακόμη και δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά μας.Εικόνα από κοντινούς πλανήτες παίρνουμε από διαστημόπλοια σαν το Galileo που τέθηκε σε τροχιά γύρω από τον Δία το 1995.
Είμαι πραγματικά περήφανος για τη γενιά μου σήμερα.Μπορεί να μην βγήκαμε στους δρόμους ή να μην γράψαμε στους τοίχους όσα συνθήματα έγραψαν οι προηγούμενοι από εμάς νέοι,καταφέραμε όμως να αλλάξουμε πραγματικά τον κόσμο προς το καλύτερο.Αποδείξαμε πως οι μεγάλες αλλαγές γίνονται σιγά σιγά χωρίς ίσως να τις αντιλαμβανόμαστε παρά μόνο αν τις δούμε σε βάθος χρόνου.Και αυτό είναι η πραγματική επανάσταση που καταφέραμε!
