Δεν έχω κρύψει την πεποίθησή μου πως η κύρια αιτία της σημερινής παρακμής είναι ο σφιχτός εναγγαλισμός όλων των κομμάτων που κυβέρνησαν ή αντιπολιτεύθηκαν με το κράτος - σε τέτοιο σημείο που ο λεγόμενος κρατισμός να έχει πάρει τη μορφή έρωτος που δεν αμφισβητείται. Αν αυτό συμβαίνει σε επίπεδο γενικής Κυβέρνησης, δεν σημαίνει πως δεν αναπαράγεται και συντηρείται σε επίπεδο τοπικής Αυτοδιοίκησης.Έχω επιλέξει μερικά παραδείγματα που ενισχύουν αυτήν την άποψη στην Κόνιτσα.
α) Έργο συντήρησης στέγης Πνευματικού Κέντρου του ΔΔ Πηγής.
Η τελευταία μεγάλη διαμάχη μεταξύ συμπολίτευσης και αντιπολίτευσης είναι για το είδος της στέγης - πέτρα ή κεραμίδι. Φυσικά και οι δύο πλευρές αποδέχονται χωρίς δεύτερη κουβέντα πως την δαπάνη πρέπει να φορτωθεί ο Δήμος- δηλαδή ο φορολογούμενος. Με άλλα λόγια δεν κοιτάμε τη χρησιμότητα του έργου (μην ξεχνάμε πως οι μόνιμοι κάτοικοι στην Πηγή δεν πρέπει να ξεπερνούν τους 100) , ούτε αν θα είναι ανταποδοτικό κάποια στιγμή. Πονηρές σκέψεις μπορούν να περάσουν στο μυαλό καθενός πως όλα αυτά τα διάσπαρτα μικρά έργα - που με κάποιον ανεξήγητο μαθηματικό τύπο μοιράζονται σχεδόν αναλογικά σε όλα τα χωριά της επαρχίας δεκαετίες τώρα- αποτελούν το μελάνι που γράφεται το πελατολόγιο για τις επόμενες εκλογές. Αλήθεια σκεφτήκαμε ποτέ τόσα χρόνια όλα αυτά τα "έργα" τι απέδωσαν πραγματικά σε μόνιμες θέσεις εργασίας; Τι πρέπει να γίνει; Στη συγκεκριμένη περίπτωση να παραχωρηθεί (δωρεάν ή με μικρό τίμημα) το δημοτικό κτίριο στον Συλλογο του χωριού και εκείνος να επιλέξει τον τρόπο που θα κατασκευασθεί το έργο - με πέτρα , κεραμίδι ή με τιτάνιο δεν έχει σημασία αφού θα αναλάβει και το κόστος κατασκευής.Το πόσο δραστήριος είναι ο Σύλλογος θα φανεί από την ικανότητα να μαζέψει από δωρεές ή εκδηλώσεις το ποσό που χρειάζεται. Η σιγουριά πως κάποιος άλλος θα δώσει τα λεφτά είναι σίγουρος παράγοντας αδράνειας εξάλλου.Ο ρόλος του Δήμου πρέπει να περιορίζεται στην έκδοση των κατάλληλων αδειών και στην εφαρμογή της νομοθεσίας και όχι στην ικανοποίηση προσωπικών γούστων.
β) Παραχώρηση κτιρίου Σχολών Εκπαίδευσης (Δημοτική Αστυνομία) στην "Κιβωτό του Κόσμου" για 30 χρόνια.
Το συγκεκριμένο κτίριο κόστισε στο Ελληνικό Δημόσιο μερικά εκατομμύρια ευρώ και σήμερα παραμένει ουσιαστικά ανενεργό. Η αρχική του προοπτική ήταν να γίνει ξενοδοχείο και έτσι είναι κατασκευασμένο αρχιτεκτονικά. Πριν λίγους μήνες ήρθε η πρόταση παραχώρησης του κτιρίου στη γνωστή "Κιβωτό" και σχεδόν ομόφωνα συμπολίτευση και αντιπολίτευση (πλην ΚΚΕ και κάποιων μεμονωμένων συμβούλων) πείσθηκαν πως είναι η καλύτερη πρόταση απόσβεσης της επένδυσης.
Τα ερωτήματα εύλογα: 1) έγινε άραγε κάποια διερεύνηση στο να βρεθεί ένας επενδυτής που θα έδινε κάποιο τίμημα στο Δήμο για κάποια χρόνια; 2) η διάρκεια της παραχώρησης (με μηδενικό τίμημα) δεν είναι δεσμευτική σε περίπτωση που κάποια στιγμή η οικονομία πάρει τα πάνω της και χρειαστεί αυτή η επένδυση να γίνει εκμεταλεύσιμη για τουριστικούς σκοπούς; Ο αντίλογος είναι φυσικά πως θα δημιουργηθεί κάποια κίνηση στα μαγαζιά με την αγορά προμηθειών κλπ.(βέβαια ποτέ κανείς δεν δεσμεύεται σε μια ανοικτή οικονομία από που θα παίρνει όποια υλικά χρειάζεται ή αντίστοιχα το προσωπικό του).Και εδώ η σιγουριά της μόνιμης χρηματοδότησης μιας ΜΚΟ μας αποτρέπει να σκεφτούμε πραγματικά αναπτυξιακά για τον τόπο. Τι πρέπει να γίνει; Ανοιχτή πρόσκληση για δημοπράτηση του κτιρίου ως ξενοδοχείου. Αν βρεθεί επενδυτής το κέρδος για τον Δήμο θα είναι το ενοίκιο αλλά για την κοινωνία τα παράπλευρα έσοδα(θέσεις εργασίας-προμήθειες) θα είναι τουλάχιστον ίδια με την υπάρχουσα προοπτική της "Κιβωτού". Αν εξαντληθεί η περίπτωση αυτή και δεν βρεθεί κάτι αξιόλογο να βρεθεί ένας άλλος χώρος (Κέντρο παιδικής μέριμνας;) που να πληρεί τις προυποθέσεις. Αν και πάλι δεν βρεθεί λύση να παραχωρηθεί το κτίριο της Δημοτικής αστυνομίας για μικρό χρονικό διάστημα-3 χρόνια ας πούμε- και έπειτα να ξανασυζητηθεί το ζήτημα.
γ)Μίσθωση καταστήματος κεντρικής πλατείας.
Το θέμα είναι κάπως παλιό αλλά ενδεικτικό της υπάρχουσας νοοτροπίας. Το συγκεκριμένο δημοτικό κατάστημα βρίσκεται σε προνομιακή θέση και επρόκειτο να δημοπρατηθεί εκ νέου. Η πρόταση της μείζονος αντιπολίτευσης όμως ξεπερνά και την φαντασία οικονομολόγων τύπου Μηλιού: να φτιάξει ο Δήμος μια εταιρία η οποία θα προσλάβει προσωπικό για να λειτουργεί το μαγαζί το οποίο θα πουλά συγκεκριμένα πράγματα που θα ορίζει η εταιρία. Έτσι -λέει το σκεπτικό- η "επιχείρηση" θα είναι βιώσιμη αφού δεν θα έχει το βάρος του ενοικίου στο Δήμο.Φυσικά - λέω εγώ τώρα - θα υπάρχουν 8άωρες βάρδιες για μπάρμαν,σερβιτόρο(ους),μάγειρα(ες),πωλητές των παραδοσιακών προιόντων ,καθαρίστριες κλπ. Τι κι αν δεν καταλάβουμε πως το μαγαζί δεν "βγαίνει" μετά από λίγο καιρό; Θα κανονίσει ο Δήμος -με την συναίνεση όλων βεβαίως βεβαίως- μια έκτακτη επιδότηση (που εννοείται πως θα γίνει μόνιμη) για να μη χαθούν οι θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν με τόσο κόπο. Δηλαδή πλήρωνε πάλι φορολογούμενε(και των Αθηνών ωιμέ! για να βγάζουμε επιχειρηματικά γούστα στην Κόνιτσα...). Φυσικά το μαγαζί αυτό θα είναι εκτός όρων πραγματικής αγοράς και οι παρόμοιες επιχειρήσεις που φτύνουν αίμα για να επιβιώσουν δεν θα μπορούν να το ανταγωνιστούν. Σιγά σιγά θα διώξουν το προσωπικό τους και στη συνέχεια κάποιες μοιραία θα κλείσουν. Γνωστή η μοίρα εξάλλου εκείνων που δεν προστατεύονται από το δημόσιο κορβανά αλλά νοιάζει πραγματικά κανέναν αυτό μπροστά στο να χαιρόμαστε μερικούς ακόμη μόνιμους κηφήνες να μας σερβίρουν το τσιπουράκι μας; Τι πρέπει να γίνει; Αυτό που έγινε στην πορεία. Το μαγαζί δημοπρατήθηκε και δεν ενδιαφέρθηκε κανείς. Τι πιο υγιές από αυτό; Η αγορά έκρινε πως δεν το χρειάζεται και έμεινε προς το παρόν στα αζήτητα. (σωστά ο Δήμος δεν πήρε στα σοβαρά την πρόταση αλλά έκανε λάθος αν δεν την συζήτησε πριν την απορρίψει). Ο ρόλος του Δήμου είναι να βρίσκει τρόπους να εισπράτει αλλά και να τηρεί τους ίδιους κανόνες για όλους(πολεοδομικούς,ηχορύπανσης κλπ).
4) αξιοποίηση οικίας Παίσιου.
Σωστά ο Δήμος κινείται προς την κατεύθυνση τουριστικής εκμετάλευσης της ιστορικής πραγματικότητας που λέει πως ο λαοφιλής Άγιος-πλέον- Παίσιος μεγάλωσε και μόνασε στην Κόνιτσα. Σωστά έχει κάνει και το σπίτι του επισκέψιμο σημείο. Πόσο κακό είναι όμως να μην μείνεις εκεί και να εισπράξεις κάτι από αυτό; Ένα μικρό τίμημα (1-2 ευρώ) ας πούμε θα βοηθούσε να υπάρχει ένας μόνιμος ξεναγός που θα έδινε κύρος σε αυτό που θέλουμε να προβάλλουμε. Ο στόχος εξάλλου είναι να φτιάξουμε το δικό μας "παραμύθι" γύρω από αυτό που θέλουμε να πουλήσουμε. Με την αυτοχρηματοδότηση σύντομα μπορείς να βάλεις ας πούμε κάποιες οθόνες που θα προβάλλονται σε διάφορες γλώσσες εικόνες από τη ζωή και το λόγο του Παίσιου.Γίνεται σε όλο τον κόσμο με λίγα λεφτά και λίγη φαντασία.(ειλικρινά σε όσα μουσεία έχω πάει ανά την υφήλιο και δεν είχαν μια στοιχειώδη "είσοδο" δύσκολα έμπαινα μέσα). Το ίδιο μπορεί να γίνει και στο σπίτι της Χάμκως , στη χαράδρα του Αώου κλπ. Όμως η επικρατούσα αντίληψη είναι να είναι όλα προσβάσιμα "για το λαό" - μην μας πει και κανένας πως η πρόσβαση στη δημόσια περιουσία είναι αδιαπραγμάτευτη και δεν έχουμε τι να του πούμε...
Μπορεί να ακούτε φωνές και διαμάχες στα Δημοτικά Συμβούλια αλλά η ουσία είναι μία: Ο κρατισμός μας ενώνει και μας πάει χέρι χέρι στις επόμενες εκλογές.
Τι πρέπει να γίνει; Αυτό που κάποιοι φωνάζουμε εδώ και αρκετά χρόνια. Απεξάρτηση των εσόδων των Δήμων από κρατικές χρηματοδοτήσεις. Ξοδεύουμε αυτά που εισπράτουμε (από ΕΝΦΙΑ π΄χ.) και δίνουμε λόγο στους
πολίτες για το που τα σκορπάμε. Εκεί θα βλέπαμε πόσα απίδια πιάνει πραγματικά ο δικός μας σάκος, αν θα είχαμε 42 μισθωτούς παρέδρους για τα χωριά, αν θα αφήναμε να σαπίζουν τα λεωφορεία του Δήμου για να επιδοτούμε τα ΚΤΕΛ ή θα φτιάχναμε δικό μας δίκτυο με αυτά, αν θα αφήναμε τα κτίρια μας να ρημάζουν ή αν στέλναμε τα σκουπίδια μας 70χλμ μακριά κάθε μέρα....
