Όταν ξέσπασε η κρίση στην Ελλάδα ο ένας μου κουμπάρος βρισκόταν ήδη στην Αμερική για το διδακτορικό του ενώ κατείχε μόνιμη θέση εκπαιδευτικού στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Όταν μετά από λίγο καιρό πληροφορήθηκε πως οι εν Ελλάδι αποδοχές του θα μειωνόταν στα 700 και κάτι ψιλά ευρώ αποφάσισε να μην επιστρέψει. Για έναν άνθρωπο σαν εκείνον με δύο μεταπτυχιακά προφανώς δεν άξιζε τον κόπο να το κάνει. Πόσο μάλλον όταν ενώ δίδασκε στη χώρα μας τον λοιδωρούσαν αρκετοί από τους συναδέλφους του καθώς και γονείς επειδή είχε το όραμα να μάθει αγγλικά στους μαθητές του χωρίς να έχουν την ανάγκη φροντιστηρίου - προσπαθούσε δηλαδή να κάνει το αυτονόητο για το οποίο πληρωνόταν.
Ο άλλος μου κουμπάρος είχε μια επιχείρηση η οποία είχε σταθερό τζίρο ακόμη και στα χρόνια της ύφεσης. Έγκαιρα κατάλαβε όμως πως ακόμη κι αν αυτό συνεχίσει να συμβαίνει τα επόμενα χρόνια, τα κέρδη του δεν θα ήταν τα ίδια λόγω των επιβαρύνσεων που δεν μπορούσε να αποφύγει. Αποφάσισε να πουλήσει την επιχείρησή του σε πολύ καλό τίμημα και να δοκιμάσει την τύχη του στο εξωτερικό. Μετά από ένα πέρασμα από το Βέλγιο σήμερα ζει ως ιδιωτικός υπάλληλος στη Βιέννη με πολύ καλές απολαβές.
Μπορεί να μην ασχολήθηκαν ποτέ με το τι είναι "μηχανισμός στήριξης","μνημόνια","πολλαπλασιαστές","τοκοχρεωλύσια","θεωρία των δύο άκρων" και τόσα άλλα που μας απασχολούν καθημερινά εδώ και τρία χρόνια - ασχολήθηκαν όμως με το προσωπικό τους πρόβλημα και του έδωσαν ο καθένας την καλύτερη δυνατή λύση που εκείνοι έκριναν για τον εαυτό τους. Πήραν εκείνοι την ευθύνη και δεν περίμεναν κάποιον τρίτο να την φορτωθεί αφού εκτίμησαν την κατάσταση σύμφωνα με την δική τους κρίση.
Βέβαια αυτές οι περιπτώσεις και αντίστοιχες άλλες που γνωρίζω έχουν να κάνουν με ανθρώπους νέους και σίγουρα όχι με εργαζόμενους που είναι δύσκολο να κάνουν μια καινούρια αρχή ενώ δούλεψαν μια ζωή είτε στον δημόσιο είτε στον ιδιωτικό τομέα και σήμερα ενώ πλησιάζουν στη σύνταξη είτε απολύονται είτε μειώνονται εξευτελιστικά οι απολαβές τους. Αν ήμουν στη θέση τους ειλικρινά ίσως να τους δικαιολογούσα να πετάξουν και καμμιά μολότωφ...
Το πρόβλημα σε αυτή τη χώρα όμως δεν είναι αυτοί, αλλά οι νέοι και ο παθητικός τρόπος που αντιμετωπίζουν την κρίση. Αναρωτιέμαι με ποιον τρόπο σκέφτονται οι σημερινοί δεκαοκτάρηδες να αλλάξουν τον κόσμο - δηλώνοντας στο μηχανογραφικό σαν πρώτη προτίμηση στρατιωτικές και αστυνομικές σχολές για να παίρνουν 600 ευρώ αρκεί "να είναι σίγουρα"; Η μήπως αρνούμενοι να δουλέψουν - έστω part time- σε επιχειρήσεις επειδή δεν θέλουν να χάσουν μόρια από τις προκηρήξεις των πεντάμηνων θέσεων στους Δήμους;
Αν είσαι σε οποιαδήποτε δουλειά και σου μειώνουν το μισθό σε σημείο που νομίζεις πως είναι μικρότερος από αυτό που αξίζεις, επανάσταση δεν είναι να κατεβαίνεις κάθε μέρα στους δρόμους με σκοπό να τον φτάσεις κάποτε στα επίπεδα που σε ικανοποιούν (αν είσαι ρεαλιστής σήμερα ξέρεις πως αυτό μπορεί να μην γίνει ποτέ-ακόμη και όταν αλλάξει πολιτικά σελίδα η χώρα)- επανάσταση είναι να τους τρίψεις την παραίτηση στα μούτρα και να δοκιμάσεις να πείσεις ότι αξίζεις σε άλλη δουλειά. Αξιοπρέπεια για τον επιστήμονα τριαντάρη που μπήκε κάποια στιγμή στο Δημόσιο δεν είναι να παίζει κρυφτούλι μήπως τον μετακινήσουν ή τον απολύσουν για να συνεχίζει να παίρνει τα 700 ευρώ το μήνα και να γεράσει μ΄αυτά, αξιοπρέπεια είναι να την κοπανήσει και να πουλάει κουλούρια που λέει ο λόγος έχοντας την ελπίδα όμως πως κάποια στιγμή θα του δωθεί η ευκαιρία να δείξει τις ικανότητές του και να έχει αντίστοιχα έσοδα από αυτές. Αυτόν θα τον γουστάρω περισσότερο από τον Δημοτικό αστυνομικό με τα τρία πτυχία που φιλάει κατουρημένες ποδιές σήμερα για να φάει τη ζωή του σε ένα τμήμα.
Αν είσαι νέος και δεν έχεις δουλειά δέχεσαι να πας και με λίγα λεφτά να εργαστείς - πολλοί από μας το κάναμε στο παρελθόν και νοιώθαμε αδικημένοι.Με την εργασία σου όμως μπορείς να αποδείξεις ότι είσαι χρήσιμος σε μια επιχείρηση και να απαιτήσεις παραπάνω. Εννιά φορές στις δέκα ο επιχειρηματίας θα σου κάνει το χατήρι γιατί τον συμφέρει και κείνον.
Όμως στο DNA των νέων η δημοσιολαγνεία έχει κυριαρχήσει. Σε αυτό μεγάλο μερίδιο ευθύνης έχουν τόσο οι γονείς τους όσο και το πολιτικό σύστημα που τους έδωσε την εντύπωση πως όταν πάρεις ένα πτυχίο η κοινωνία οφείλει - με κάποιο τρόπο...- να τους αποκαταστήσει επαγγελματικά. Και αν δεν το κάνει σύντομα , ο νέος έχει το δικαίωμα να σπάσει τη τζαμαρία και το αυτοκίνητο ενός τρίτου. Αυτό θεωρείται γνήσια αγανάκτηση - για μένα είναι ο τρόπος να αποφεύγεις να πάρεις τη ζωή στα χέρια σου και να μένεις στο ίδιο σπίτι με τη μαμά μέχρι τα 50 σου.
Πολλοί θα με ψέξουν επειδή τα λέω αυτά "έξω απ΄το χορό" και επειδή η επιχείρησή μου σήμερα στέκεται όρθια. Θα τους απαντήσω πως για αυτό είμαι αποκλειστικά υπεύθυνος εγώ με την τακτική μου τα τρία τελευταία χρόνια. Επέλεξα να μειώσω όσο μπορώ τα έξοδά μου και να δουλέψω προσωπικά περισσότερο κάνοντας μια επενδυτική "επίθεση" όταν το νόμισα σωστό. Μπορεί να μου βγεί μπορεί και όχι. Αν μου βγει θα κάνω τον ξενοδόχο και τα επόμενα χρόνια, αν όχι ήδη έχω αρχίσει να ψάχνω εναλλακτικές. Ο μέσος Αμερικάνος μετακομίζει 12 φορές στη ζωή του σύμφωνα με τον Economist,εγώ δεν το έχω κάνει ακόμη. "Δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις, υπάρχουν όμως απλές λύσεις" που είχε πει κι ο Ρήγκαν.
